معرفی و نقد کتاب: تفسیر تصویر، مفاهیم و روش‌ها
اطلاع رسانی و ارتباطات /حمیدرضا نـجفی
چکیده
تصویر هرچند می‌تواند فاقد پیام باشد، اما نمی‌تواند روی بیننده بی اثر باشد. (ژیل بارتولینر و توماس گولسن، ۲۰۱۰)
در اهمیت مطالعه و پژوهش بسیار در امور بصری به‌ویژه در حوزه «ارتباطات و فرهنگ» به قلم‌فرسایی نیازی نیست. آنچه بیشتر باید مورد بحث و واکاوی قرار گیرد، فقر منابع تالیفی و تأخیر زیاد در ترجمه‌ی آثار ارزشمند خارجی در این زمینه است؛ چیزی که اهمیت کتاب «روش و روش‌شناسی تحلیل تصویر» را برجسته‌تر می‌سازد. با وجود این، کتاب مورد بحث خالی از اشکال و ایراد نیست و مانند بسیاری از نمونه‌های ترجمه شده علمی جای نقد دارد.
کلید واژه
رژیم مشاهده، بینایی محوری، جایگاه، مخاطب، تفسیر ترکیب محور، مخاطب محوری
نویسنده
حمیدرضا نجفی، دکترای علوم اطلاع‌رسانی و ارتباطات از دانشگاه دیژون - فرانسه
نوع مطالعه
نوع مطالعه: پژوهشی | موضوع مقاله: عمومى | دریافت: ۱۳۹۵/۳/۱۰ - پذیرش: ۱۳۹۵/۳/۱۰ - انتشار: ۱۳۹۵/۳/۱۰
نجفی حمیدرضا. تفسیر تصویر، مفاهیم و روش ها. ۱. ۱۳۹۵; ۲ (۷ و ۸) :۱۱۳-۱۱۸
تضاد و تقابل، جاذبه‌ی اصلی پیام
اطلاع رسانی و ارتباطات /حمیدرضا نـجفی
بسیاری از فعالان و کارشناسان در حوزه خبر و اطلاع‌رسانی، قطعا به تجربه دریافته‌اند که اصولا در اخبار و اطلاعات پرمخاطب‌تر نوعی تقابل و تضاد وجود دارد: دزد و پلیس، فقر و ثروت، امنیت و ناامنی، جنگ و صلح و ...
این جنبه‌ای متضاد در چند سطح می تواند نمود پیدا کند:
- سطح اول: وجود جنبه های متضاد در خود خبر (در جایی بمب گذاری شده بود که بمب کشف و خنثی شد).
- سطح دوم: وجود جنبه های متضاد بین سوژه خبر و مخاطب درگیر (اختلاس اقتصادی یک مدیر دولتی و ثروتمند شدن او / احساس مورد سرقت قرار گرفتن و فقیر شدن برای مخاطب مالیات دهنده).
- سطح سوم: وجود جنبه های متضاد بین خبر و اثر خبر بر مخاطب غیردرگیر ( اخبار ناامنی در عراق / احساس امنیت در مخاطب ایرانی).
جوزف کمبل در کتاب «قدرت اسطوره» دلیل آن را این‌گونه شرح می‌دهد:
... هر چیزی در حوزه زمان و مکان دوگانه است ... همه چیزهایی که ما می‌دانیم، درچارچوب واژه شناسی هستی و نیستی، متعدد و منفرد و درست و نادرست قرار دارد. ما همواره بر حسب تقابل‌ها فکر می‌کنیم ... چون نمی توانیم جور دیگری فکر کنیم ... این ماهیت تجربه ما از واقعیت است (نه ماهیت واقعیت در روزگار ما).
تفسیر تصویر، مفاهیم و روش ها
اطلاع رسانی و ارتباطات /حمیدرضا نـجفی
شماره های ۷ و ۸ فصلنامه نقد کتاب علوم اجتماعی (پاییز و زمستان ۹۴) از انتشارات خانه کتاب ایران منتشر شد.
در این شماره آثار و گفتار شماری از جامعه شناسان و استادان علوم اجتماعی ایران آمده است که شامل آثاری از استاد دکتر منصور وثوقی ، دکتر عبدالعلی رضایی، دکتر بهرنگ صدیقی، دکتر ، دکتر هادی خانیکی، دکتر سید محمد ثقفی ، دکتر پرویز اجلالی ، دکتر محمد سمیعی ،دکتر حمیدرضا نـجفی ( با مقاله: تفسیر تصویر، مفاهیم و روش ها) ، دکتر فرهنگ ارشاد ، دکتر ابوالفضل مرشدی، دکتر امیر هوشنگ مهریار و دکتر امید علی احمدی است.
این فصلنامه به سردبیری دکتر محمدرضا رسولی به بررسی و نقد آثار حوزه علوم اجتماعی می پردازد.فصلنامه نقد کتاب علوم اجتماعی را می توان از کتابفروشی های معتبر جامعه شناسان، آگاه، شهر کتاب و... تهیه کرد.
شوخی بزرگی به نام «سرمایه گذاری خارجی»
اطلاع رسانی و ارتباطات /حمیدرضا نـجفی
امروز دو کارشناس زبده در رادیو اقتصاد درباره شرایط بعد از برجام صحبت می‌کردند. یکی از سرمایه‌گذاری خارجی دفاع می‌کرد، زیرا معتقد بود اشتغال‌زایی می‌کند و دیگری مخالفش بود، چون اعتقاد داشت باعث تغییر هویت ما و زمینه نفوذ بیگانه می‌شود. آنچه این دو عزیز به آن توجه نداشتند، این بود که: «اصلا در این مملکت امکان سرمایه‌گذاری خارجی در معنای رایج آن ممکن نیست».
حکایت اقتصاد این مملکت داستان پارکینگ آپارتمان ماست. ۱۲ واحد دارد و ۶ پارکینگ. کنج فضای عمومی پارکینگ هم یک فضای خالی مشاء است که می‌توان در آن یک اتومبیل پارک کرد. در این آپارتمان تنها بنده ریموتِ در پارکینگ را ندارم. آنهایی که حق پارک دارند که هیچ، آن ۵ واحد دیگر هم با قرض گرفتن یکباره ریموت از یک نفر از روی آن کپی ساخته اند. من بارها درخواست کرده ام آن مشاء را به من بدهند و در ازایش ماهانه پولی بگیرند تا به زخم مخارج ساختمان بزنند. اما هیچ کس قبول نکرده. گاهی یکی از کسانی که حق پارکینگ دارد ، اتومبیل مهمانش را آنـجا می‌گذارد. گاهی آنهایی که حق پارکینگ ندارند، یواشکی اتومبیل‌شان را آنـجا پارک می‌کنند. بعضی وقت ها هم تعداد متقلبین دوتا می شود و آن وقت است که صدای دعوا و داد و بیداد از زیرزمین در ساختمان می‌پیچد. اما آخرش طرفین دعوا همیشه روی هم را می بوسند (چون از جنس هم هستند) و با پادرمیانی، خلاصه یکی از حق نداشته‌اش می گذرد.
وضعیت اقتصاد این مملکت هم همین است و امکان سرمایه‌گذاری خارجی، مصداق همان فضای مشاء (که سرمایه‌ی همه اهالی است، هرچند به همه تعلق دارد، اما مال هیچ کس به تنهایی نیست). اگر خارجی بخواهد اتومبیل (سرمایه) اش را در آنـجا پارک کند، یا باید مثل نمونه ایرانی متقلب شود یا با همدستی با یکی و بوسیدن روی او چند صباحی آن فضا را در اختیار بگیرد. در این صورت هم که دیگر خارجی نیست، ایرانی شده! و راه تقلب و تبانی و حقه بازی را یاد گرفته! و تازه تضمینی هم برای بقا و دوام او نیست، چون ممکن است یکی از ساکنین گردن کلفت پیدا شود و آنـجا را از دستش دربیاورد.!
باید به این دوستان کارشناس گفت: خیالتان راحت، سرمایه‌گذاری خارجی آن‌طور که شما گمان می‌برید اتفاق نخواهد افتاد. پس نه به اشتغال‌زایی آن دلخوش باشید و نه از زمینه‌سازی آن برای نفوذ بیگانه بهراسید.
سخنرانی: ارتباطات تصویری و اهمیت آن در دنیای امروز
اطلاع رسانی و ارتباطات /حمیدرضا نـجفی
یکصد و هشتادمین نشست علمی تخصصی انـجمن روابط عمومی ایران با موضوع « ارتباطات تصویری و اهمیت آن در دنیای امروز » روز چهارشنبه سوم تیرماه امسال در سالن استاد جلیل شهناز در محل خانه هنرمندان برگزار شد.
سخنران علمی این نشست دکتر حمیدرضا نـجفی پس از اشاره به تکنیک های تصویرسازی کمپانی مارول برای جذب بیننده ها، بر لزوم توجه به نیاز های حداقلی و حداکثری مخاطبان تاکید داشت.
دکتر نـجفی پس از معرفی کوتاهی از مکتب هنری پاپ آرت، از آن به عنوان سبک رایج تصویرسازی هنری نام برد و با استناد به نمونه های عینی این مکتب، استفاده نمادین از روزمرگی های مردم در عرضه‌ی بهتر و ساده‌تر پیام را گامی مثبت در این مورد دانست. از موارد دیگری که مورد تاکید وی قرار گرفت، ساختار اجتماعی جدید مبتنی بر ارتباطات تصویری بود که حاصل آن را قبیله‌زدایی مجدد از جامعه در اثر غلبه رسانه‌های تصویری دیجیتال دانست. وی همچنین با ذکر شواهد و مثال هایی از سوابق حرفه ای خود در این زمینه ، به ویژگی‌های متعددی در تصویرسازی، از جمله: کمک به تفهیم موضوع، ایجاد تعامل و مشارکت‌جمعی، ساده‌سازی و کوتاه کردن پیام، تقویت فرم ارایه، اشتراک زبانی و مستندسازی اشاره کرد. دکتر نـجفی در پایان آشنایی بیشتر فعالان این رشته را با هنر و ادبیات جز ضروریات این حرفه دانست و ابراز امیدواری کرد که دانشجویان ما بازدید از نمایشگاه ها، موزه ها و نمایش‌های هنری را در برنامه‌های حرفه‌ای خود قرار دهند تا از این طریق بر مهارت‌های خود در تصویرسازی و تصویرپردازی بیفزایند.
